جامعه شناسی

جامعه شناسی

نظریه پردازان
جامعه شناسی

جامعه شناسی

نظریه پردازان

تعاریف از اصطلاح های پایگاه و نقش

پایگاه اکتسابی : پایگاهی که فرد با تلاش شخصی و نشان دادن مهارت کسب کرده است
پایگاه انتسابی : پایگاهی که فرد به هنگام تولد آن را بدست می آورد
نقش محقق : شیوه ای که فرد در حال حاضر بر طبق آن ایفا نقش می کند
نقش محول :شیوه ای که جامعه از ما انتظار دارد که نقش خود را آن چنان ایفا کنیم
گروه مرجع : گروهی که به منزله الگوی رفتار برای افرادی که می خواهند قضاوت و ارزیابی خود بپردازند به کار می رود
نقش : رفتار مورد انتظار از کسانی که پایگاه معینی را اشغال کرده اند
تعارض نقشها : وضعیتی که به دلیل داشتن یک یا چند پایگاه که مستلزم ایفای نقشهای متضاد است، برای فرد پیش می آید
دلسردی از نقش : ایفای نقش بدون علایق شخصی و همراه با سهل انگاری
ناکامی نقش : ناکامی فردی که در نقش معینی که ایفا می کند
الگوی نقش : فردی که ما او را شاخص می انگاریم و می خواهیم رفتارش را تقلید کنیم
شبکه نقشها : روابط فرد با افرادی که هنگام ایفای نقش با آنان در تماس است
فشار نقش : وضعیتی که شخص در ایفای نقش به دلیل وظایف متناقضی که باید انجام دهد، دچار مشکل می شود
پایگاه : وضعیت اجتماعی فرد در گروه؛ یا گروه در جامعه

(مبانی جــامعه شناسی ؛بروس کوئن ؛ توسلی )

تحرک اجتماعی


اصطلاح تحرک اجتماعی به جابه جایی افراد از پایگاه اجتماعی به پایگاه اجتماعی دیگر اطلاق می شود افراد ممکن است از لحاضظ طبقه اجتماعی به سمت بالا تحرک داشته باشند یا به سمت پایین یا هر در همان سطح باقی بمانند ولی شغل دیگری انتخاب کنند. جامعه شناسان چگونه گی نقش عوامل اجتماعی را در تحرک اجتماعی گروهها یا افراد مطالعه می کنند به علاوه، جامعه شناسان میزان تحرک اجتماعی را در جوامع گوناگون می سنجند.

مــثال :  در تعیین میزان تحرک اجتماعی که در یک جامعه معین وجود دارد عوامل بسیاری نقش ایفا می کنند تحصیلات،جنس،شغل پدر و نژاد برخی از این عواملند. بسیاری از مردم اعتقاد دارند که امکان تحرک در ایلات متحد بسیا بیشتر از کشور های صنعتی دیگر است، اما پژوهش نشان داده است که امکان تحریک اجتماعی در همه کشورهای صنعتی یکسان است .

(مـــبانی جامــعه شنــاسی ، بروس کوئن ، ترجمه دکتر غلامعباس توسلی _ دکتر رضا فاضل  تــهــران 91 )